ชายแดนใต้ ในสายตาคนพื้นที่… เรื่องเล่า 3: นกเงือก ที่มักสับสนกับทูแคน ทั้ง ๆ ที่เป็นคนละประเภท
แม้บ้านผมห่างจากป่าฮาลา-บาลา อ.แว้ง จ.นราธิวาส อันชุกชุมด้วยนกเงือก เพียง ๑๐ กิโลเมตร กว่าๆ แต่ภาพในคลังผมมีเก็บนกเงือกอยู่น้อยนัก นั่นเพราะมัวไปหลงไหลกับความงามแดนไกล แต่ช่างเถอะ คนเราไม่เดินทางไกลก็ยากจะเห็นสิ่งใกล้ตัว
นกเงือกนี่ เขาว่า มี ๕๔ ชนิดทั่วโลก พบไทยประเทศไทย ๑๓ ชนิด และจำนวน ๑๓ ชนิดนี้ สามารถพบเห็นได้ที่ป่าฮาลา-บาลา ถึง ๑๐ ชนิด
นกทูนหิน
นกเงือก ภาษาถิ่น (เจ๊ะเห) ของนราธิวาส เรียกว่า “นกทูนหิน” ก็ชัดเจนครับ เพราะ ทูน หมายถึงการวางไว้บนหัว ฉะนั้นนกชนิดนี้ จึงสื่อว่า “ไอ้นกที่มันเอาหินไว้บนหัวน่ะ” ทีนี้พอโลกมันไร้พรมแดน คนไทยก็ขยันนำเข้านกต่างประเทศ เข้ามา แล้วดันมีนกชนิดหนึ่ง ชื่อว่า “ทูแคน (Toucan)” ลักษณะคล้าย นกเงือก คือมีปากใหญ่ แต่ไม่ใช่นกเงือก เพราะมันไม่ได้ ทูนหิน
นกคน
นกเงือกในภาษามลายู เรียกว่า “บูรง ออรัง” บูรง คือ นก ออรัง คือ คน ที่เรียกว่านกคน เพราะเสียงร้องตอนใกล้จบท่อนของมัน คล้ายเสียงหัวเราะของคนนั่นเอง
ก็อย่างว่าละครับ นกเงือกเป็นสัตว์รักสงบ อยู่ในป่า น้อยคนนักจะคุ้นเคย เมื่อเห็นนก ทูแคน ที่เป็นต่างด้าว เลี้ยงตามบ้านเรือน ก็เข้าใจว่า เป็นนกเงือก
นกเงือก ไม่ใช่นกทูแคน
มีผู้รู้หลายๆ ท่านออกมาอธิบายว่า นกทูแคน ไม่ใช่นกเงือก เมื่ออธิบาย ก็เอาภาพมาเปรียบเทียบ เมื่อเอาภาพมาเปรียบเทียบ คนที่รักการเรียนรู้ทางอินเตอร์เน็ตทั่วไป ที่ไม่คุ้นกับนกเงือก ไปค้นภาพเข้า ไอ้นกทูแคน ก็โผล่ ดึ๋ง! ขึ้นมา เป็นอันดับต้นๆ แล้วมันสวยด้วยน่ะสิ…คนที่ไม่รู้ ไม่คุ้นกับนกเงือก ก็จะพลาดเอาไอ้นกต่างด้าวชนิดนี้มาประกอบภาพนกเงือกจริงๆ ได้
ไอ้เรื่องนำภาพมาใช้นี่ ผมมีประสบการณ์อยู่บ้าง คือ ถ้าค้นภาพด้วยภาษาไทย จะได้ภาพเล็กๆ แตกๆ แต่ถ้าใช้ภาษาอังกฤษค้น แน่นอน มีภาพใหญ่ๆ ให้เลือกมากมายเลย และที่แน่นอนอีกอย่างคือ พอค้นด้วยคำว่า Hornbill ที่แปลว่านกเงือก ก็จะมีนกเงือกทั่วโลกให้เลือกสรรเลยล่ะ
และด้วยนกเงือก มี ๕๔ ชนิดทั่วโลก อาศัยอยู่ในไทยเพียง ๑๓ ชนิด นี่ก็ไม่แปลกอีก ที่ภาพประกอบตามสื่อต่างๆ จะเห็นว่านำนกเงือกต่างชาติมาอ้าง
ว่าไปแล้ว ก็ให้สงสารนกเงือกลูกทุ่งไทย เสียจริงๆ นอกจากถูกล่า ถูกลักลูกแล้ว ก็ยังไม่ค่อยมีใครสนใจอีก
งาสีเลือด
รายนี้ ชื่อ “นกชนหิน” ภาษามลายูเรียกว่า “บูรง เตาะเราะ” เป็นนกเงือกชนิดเดียวที่ โหนกตัน แล้วโหนกนั่นก็ราคาแพงกว่างาช้างซะอีก มีชื่อเรียก “งาสีเลือด”
แล้วข้อเด่นของชื่อ ชนหิน นี่ ต้องยกให้เลย เพราะโหนกบนหัว ไม่เพียงถูกออกแบบมาให้ตันๆ แดงๆ ดูเก๋ๆ เท่านั้น แต่มันคือ อาวุธ นกชนหิน จะประลองกำลังกันด้วยโหนก ต่างตัวต่างเข้ามุม เมื่อสัญญาณการห่ำหั่นบังเกิด ทั้งสองจะกางปีก ถลา แล้วพุ่งเข้าหากัน โดยใช้โหนก ประหัตประหาร
อ่านเรื่องอื่น ๆ
ชายแดนใต้ ในสายตาคนพื้นที่ เรื่องเล่า 1 ตลาดปลาเคลื่อนที่
ชายแดนใต้ ในสายตาคนพื้นที่… เรื่องเล่า 2 น้ำกรด หาซื้อง่าย ที่บ้านเรา
ปักษ์ เมื่อ ภาคใต้ เคยมี 15 จังหวัด
