ผักแพว ผักพื้นบ้าน กลิ่นหอม ป้องกันอนุมูลอิสระ
คนไทยนิยมนำสมุนไพร ผักพื้นบ้านมาชูกลิ่นอาหาร และดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์อยู่เสมอ หนึ่งในนั้นคือ ผักแพว หรือผักไผ่ ซึ่งแต่ละภาคก็นำมาใช้ประโยชน์ต่างกัน
ผักหลากชื่อ
ผักแพวมีหลายชื่อ ขึ้นชื่อตามพื้นที่ ได้แก่ พริกม้า พริกม่า (นครราชสีมา), หอมจันทร์ (อยุธยา), ผักไผ่ (ภาคเหนือ), ผักแพว (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), จันทน์โฉม, จันทน์แดง, ผักไผ่น้ำ, ผักแพ้ว, ผักแพรว, ผักแจว, พริกบ้า เป็นต้น
สาเหตุที่เรียกว่าผักไผ่ในทางภาคเหนือ สาเหตุเพราะลักษณ์ของมันเป็นปล้อง และไปเรียว คล้ายต้นไผ่ เอกลักษณ์ของผักแพว คือ กลิ่นหอม ฉะนั้นทางอยุธยาจึงเรียกมันว่า หอมจันทร์
ในหลายชื่อที่ยกมา ทาง 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เรียกผักชนิดนี้ว่า กือเสม ใบเสม ส่วนภาษามลายูเรียกว่า “กือสง” ผู้เขียนเคยได้รับคำแนะนำ เรื่องชื่อของผักกลิ่นหอมจาก อาจารย์พลเดช แซ่อ่อง ผู้สนใจศึกษาภาษาและวรรณกรรมท้องถิ่นชายแดนใต้ ว่า
“ชื่อผักเสมนี้ มาไกลมากครับ ภาษามลายูเรียก กึซง กึซง นี้เป็นคำที่มีรากคำเดียวกันกับคำในภาษาเขมรว่า กฺรสำงทํหํ ( อ่านว่า กรอซังตุมฮม) เขมรกับมลายู ไปมาค้าขายกันจึงยืมคำจากภาษามลายู แต่ออกเสียงผิดไปเป็น ผักเสม / ผักกึเสม”
ผักแพวในเมนูอาหาร
นักปรุงอาหารมักนำ ผักแพว ไปคลุกแบบสด ๆ กับอาหารประเภทลาบ โดยเฉพาะก้อยกุ้งสด นอกจากนี้ยังนิยมใส่ในแกงปลาเพื่อตัดกลิ่นคาวของปลา ในภาคอื่น ๆ จึงมักพบผักแพวเป็นต้นสด ๆ คลุกในยำบ้าง ก้อยบ้าง ลาบบ้าง หรือไม่ก็เป็นผักเคียง
ส่วนฝนจังหวัดนราธิวาส จะแตกต่างออกไป เนื่องจากที่นี่ นิยมนำมาใส่แกงส้ม และยำไก่ เป็นต้น แกงส้มที่ใส่ใบผักแพวลงไปจะมีกลิ่นหอมน่ารับประทานมากขึ้น หากใครมีโอกาสมเยือนจังหวัดแห่งนี้ ต้องสอบถามถึงแกงส้มใส่ใบเสมนะครับ ไม่ใช่แกงส้มใส่ผักไผ่ หรือใส่ผักแพว อ้อ! ใส่ใบหอมจันทร์ ก็มีหลายคนที่นิยมเรียกอยู่ ภาษาท้องถิ่นของจังหวัดนราธิวาสที่เรียกว่า “เจ๊ะเห” มีศัพท์อยุธยาหลายครับ เช่น มะระ ทางนี้ก็เรียก ผักไห่ เป็นต้น
คุณค่าทางโภชนาการ
คุณค่าทางโภชนาการนั้นในผักแพว 100 กรัม ประกอบด้วย พลังงาน 54 กิโลแคลอรี, คาร์โบไฮเดรต 7.7 กรัม, เส้นใยอาหาร 1.9 กรัม นอกจากนี้ในดอกของมันยังมี ไขมัน 0.5 กรัม, โปรตีน 4.7 กรัม, น้ำ 83.4% วิตามินเอ 8,112 หน่วยสากล วิตามินบี 1 0.05 มิลลิกรัม วิตามินบี 2 0.59 มิลลิกรัม วิตามินบี 3 1.7 มิลลิกรัม วิตามินซี 77 มิลลิกรัม ธาตุแคลเซียม 79 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 2.9 มิลลิกรัม ธาตุฟอสฟอรัส 272 มิลลิกรัม สรุปได้คำเดียว เยอะ!
ประโยชน์ทางยา
- ชะลอวัย
- ช่วยป้องกันและต่อต้านมะเร็ง
- ป้องกันโรคหัวใจ
- ทำให้เจริญอาหาร
- ช่วยทำให้เลือดลมเดินสะดวก
- ช่วยขับเหงื่อ
เป็นต้น
อ้างอิง
อ่านเรื่องอื่นๆ
น้ำไม่หมดอายุ แต่อันตรายหากเก็บไว้ในขวดนาน
