มดตะนอย เจ็บเล็กๆ ที่ถึงตาย
การเปรียบความเจ็บเล็กๆ เหมือนมดกัด บางครั้งก็ใช้ไม่ได้ผล เพราะพิษนิดๆ จากมด โดยเฉพาะ มดตะนอย นั้น ทำคนตายมาแล้ว ทั้งผู้ใหญ่ และเด็ก
ขอยกข่าวที่ผู้โชคร้ายถูกมดกัดถึงกับเสียชีวิตมาเป็นอุทาหรณ์สัก 2 ข่าว
- เมื่อวันที่ 27 เดือนกันยายน 2561 นายอัศวิน นกเล็ก อายุ 34 ปี เจ้าของสวนลำไย ต.วังคัน อ.ด่านช้าง จ.สุพรรณ ถูกมดตะนอยกัด เขาแพ้พิษมดชนิดนี้ เสียชีวิตในที่สุด
- วันที่ 5 พฤษภาคม 2565 เด็กหญิงกชพร อายุ 11 ปี อยู่ที่ ต.ในเวียง อ.เมืองน่าน จ.น่าน เสียชีวิตเพราะถูกมดน้อยกัดเช่นกัน
จากข่าว จะเห็นว่ามดชนิดนี้ ร้ายไม่เบา ตัวเล็กนิดเดียว ซ้ำไม่ได้รุมกัดเหมือนฝูงผึ้ง ฝูงต่อ ฝูงแตน แต่พิษกลับร้าย ฆ่าคนได้ ดูไม่น่าเชื่อ แต่เชื่อเถอะ นั่นสาเหตุเพราะ…
รู้จักมดตะนอย
เจ้ามดแสบตัวนี้ มีชื่อภาษาอังกฤษว่า etraponera rufonigra ส่วนชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Dolichoderus thoracicus Smith ลักษณะตัวเรียวยาว ลำตัวสีน้ำตาลอมเหลือง บางตัวก็มีอกสีส้ม ส่วนหัวกับก้นนั้นเข้มเกือบดำ มองผ่านๆ มดตัวนี้ หัวโต ท้ายโต สีดำ ลำตัวสีเกือบส้มเรียนยาว ชอบทำรังในต้นไม้ผุ
มดชนิดนี้มีกรามใหญ่ แรงกัดจึงแรงไปด้วย แต่นั่นไม่ใช่สิ่งที่น่ากลัวเท่า “เหล็กใน” ของมัน ใช่! เจ้ามดชนิดนี้ มีเหล็กในพิษที่ก้น คล้ายผึ้ง แต่พิเศษกว่านั้น คือ สามารถใช้เหล็กในของมันซ้ำแล้วซ้ำอีกได้ ไม่ได้ใช้ได้ครั้งเดียวเหมือนผึ้ง
ฤทธิ์ยักษ์ๆ ของมดตัวจิ๋ว
มดตะนอยมีฤทธิ์แรงฆ่าคนได้ ต้องขยายความว่า คนที่เสียชีวิตจากการโดนมดชนิดนี้กัด คือ คนที่แพ้พิษมด หรือแพ้แมลง เป็นทุนเดิม ไม่ได้หมายรวมถึงมนุษย์ทุกคน
ส่วนมากแล้ว เมื่อถูกมดตะนอยกัด จะรู้สึกเจ็บแสบ และบวม แล้จะค่อยๆ หายไปเอง ในเวลาไม่กี่ชั่วโมง มีบางรายเท่านั้นที่อาการรุนแรง ถึงขั้นคลื่นไส้ อาเจียน แน่นหน้าอก มือเท้าเย็น
รู้ได้อย่างไรว่าแพ้พิษมดตะนอย
หากมีอาการหนึ่งอาการใดดังต่อไปนี้ รีบพบแพทย์โดยเร็ว
- เกิดผื่นบวมแดงตามร่างกาย
- คลื่นไส้ อาเจียน
- เท้าเย็น มือเย็น
- แน่นหน้าอก หายใจลำบาก
- เวียนหัว
คนที่แพ้พิษมดมากๆ แค่ 5 นาทีอาการก็หนักแล้ว ฉะนั้นหากรู้สึกว่าร่างกายมีอาการผิดปกติหลังถูกมดกัด ให้สันนิษฐานทันทีว่า แพ้พิษมด อย่ามองว่าเป็นเรื่องเล็กๆ
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
แพ้หรือไม่แพ้พิษแมลง เมื่อถูกมดตะนอยจอมแสบกัดควรปฐมพยาบาลดังนี้
- ล้างบริเวณที่ถูกกัดด้วยน้ำสะบู่
- ประคบเย็น ใช้น้ำแข็ง หรืเจลเย็นก็ได้
- ทาครีมสเตียรอยด์ลดอาการปวด แต่ไม่แนะนำใช้ยาทาชนิดร้อนเพราะความร้อนจะกระจายพิษ
มดตะนอยร้าย แต่ไม่ใช่ข้ออ้างไปทำลายมัน
เจ้ามดหัวโตก้นโตชนิดนี้ ถึงมีฤทธิ์ร้ายคร่าชีวิตผู้คนได้ แต่ก็ไม่ใช่ข้ออ้างที่เราจะไปทำลายรังของมัน มดตะนอยร้ายแต่ไม่ร้ายขนาดออกอาละวาดฆ่าคน มันอยู่ในรังของมัน ซึ่งส่วนมากเป็นกองดินในไร่สวน ในต้นไม้ผุ และรักสงบ ที่กัดคนก็เพราะเราเผลอไปเหยียบรังของมัน ฉะนั้นเมื่อเข้าไปในพื้นที่ที่มีโอกาสเป็นที่อยู่ของมัน ก็ขอให้ระมัดระวังอย่างเคร่งครัด จะช่วยเลี่ยงการถูกมดกัดได้ การเสียชีวิตเพราะถูกมดกัด เป็นข้อเตือนใจหนึ่งว่า คนเราล้วนมีข้อเด่นข้อดอยต่างแตกกัน การแพ้พิษมด ไม่ใช่ความผิด หรือการงอแงของใคร ฉะนั้นเมื่อเจอกรณีที่ใครมีอาการไม่สู้ดีเมื่อถูกมดกัด อย่าลังเล รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที เพราะนอกจากมดตะนอยแล้ว มดคันไฟก็มีเหล็กในที่เจ็บแสบเช่นกัน
