ผักกูด เฟิร์นเลิศรส ริมธาร

by multitale · 3 ธันวาคม 2024

Post Views: 43

ผักกูด แม้เรียกกันว่าผัก แต่มันคือเฟิร์นประเภทหนึ่ง มักขึ้นริมน้ำ เช่น แม่น้ำลำคลอง หรือพื้นที่ชุ่มน้ำ จึงพบได้ทั่วไปในประเทศไทย แต่มีมากในภาคใต้ ด้วยเป็นเฟิร์นลำต้นจึงมีเมือก นิยมนำมาต้ม หรือลวกก่อนแล้วนำไปยำ หรือแกงโดยตรง ส่วนมากมักทำง่าย ๆ โดยการนำไปลวกแล้วจิ้มกินกับน้ำพริก คนใต้จิ้มน้ำบูดูอร่อยนักแล

ผักกูดเป็นสมุนไพร และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ในปริมาณ 100 กรัม มีพลังงาน 19 กิโลแคลอรี เส้นใยอาหาร 1.4 กรัม ช่วยในการขับถ่ายเป็นอย่างดร นอกจากนี้ยังอุดมไปด้วยแร่ธาตุสำคัญมากมาย เช่น แคลเซียม 5 มิลลิกรัม เหล็ก 36.3 มิลลิกรัม และฟอสฟอรัส 35 มิลลิกรัม ส่วนวิตามินก็หลากหลาย ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 และวิตามินบี 3

เรื่องเล่าผ่านเมนูอาหาร

ด้วยพื้นเพผู้เขียนอยู่ อ.แว้ง จ.นราธิวาส เติบโตมาก็คุ้นเคยกับผักกูดแล้ว เรียกได้ว่าอยากกินผักลวกน้ำบูดูเมื่อไหร่ ก็เดินไปหลังบ้านก็สามารถเก็บผักกูดมาทำกินได้เลย หลายครั้งที่หาค่าขนมด้วยการเก็บผักกูดขาย กำละ 5 บาท

ญาติของผู้เขียนเอง ก็ย้ายภูมิลำเนาไปอยู่ จ.กาญจนบุรี ก็ไปทำไร่ผักกูดขาย

ครั้งหนึ่งผู้เขียนไปลงพื้นที้ก็บข้อมูล ณ จ.ลำปาง อาหารมื้อแรกที่เจ้าบ้านเลี้ยงต้อนรับ คือ ยำผักกูด เขาภูมิใจมาก เพราะเมนูนี้อร่อยใส่กุ้งตัวโต ๆ เขาถาม เคยกินไหมผักกูด เขาคงไม่ทราบว่าผักกูดอุดมแถวชายแดนใต้ แต่ก็ไม่ได้ทำให้เสียน้ำใจ แม้จะบอกว่าเคยกิน แต่ผู้เขียนก็จัดการจนเกลี้ยงจาน เพราะไม่ว่าจะเกิดภูมิภาคใด ผักกูด ก็อร่อยเสมอ ซ้ำยังอร่อยในทุกเมนู อีกด้วย

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ของผักกูด

ผักกูดมีชื่อสามัญ Paco fern, Small vegetable fern, Vegetable fern ส่วนชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Diplazium esculentum (Retz.) Sw. จัดอยู่ในวงศ์ ATHYRIACEAE

นอกจากนี้ยังมีชื่อตามแต่ท้องถิ่นต่าง ๆ แปลกแตกต่างกันไป ได้แก่ ผักกูดขาว (ชลบุรี), หัสดำ (นครราชสีมา, สุราษฎร์ธานี), กูดน้ำ (แม่ฮ่องสอน), ไก้กวิลุ ปู่แปลเด๊าะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), แลโพโด้ แหละโพะโด้ะ (กะเหรี่ยงเชียงใหม่), แทรอแปล๊ะ (กะเหรี่ยงแดง), หย่ายจ๊วด (เมี่ยน), เหล้าชั้ว (ม้ง), บ่ะฉ้อน (ลั้วะ), ร่านซู้ล (ขมุ), กูดคึ (ภาคเหนือ) เป็นต้น

ผักกูดเป็นเฟิร์นกินได้ที่มีหลายชนิด ส่วนมากกินได้ แต่บางชนิดมีรสขมจึงไม่ค่อยนิยมกิน นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางยาที่แตกต่างกันออกไป